Rumba in de luiers
De nieuwste cd van het DakarSound-label is een compilatie van Congolese hits uit de jaren 60 die feitelijk de wortels van de hedendaagse populaire Afrikaanse muziek vormen. East of Africa is een verzamel-cd die menigeen zal doen terugverlangen naar een tijd die men misschien zelf niet eens heeft meegemaakt.
Het is de periode na de onafhankelijkheid die veel Congolese muzikanten de drang geeft om een eigen Afrikaanse muzikale identiteit vast te stellen. Niet zonder succes, de op de Zuid-Amerikaanse rumba gebaseerde muziek slaat op het gehele continent enorm aan. Al gauw kozen veel Congolese muzikanten er in die jaren voor om hun opnames op een buitenlands (Oost-Afrikaans, vaak Keniaans) label uit te brengen. Het betrof dan vaak muziek die ze al eerder in Congo zelf hadden gereleased, maar onder andere titels. De redenen hiervoor waren veelal om te ontkomen aan piraterij en contractuele verplichtingen, die vooral voor de frauduleuze producers lucratief moeten zijn geweest.
We treffen op deze cd verschillende nummers aan van African Jazz (met Le Grand Kalle en Tabu Ley Rochereau), African Fiesta (eveneens Tabu Ley en Docteur Nico) en Négro Succès, die in Oost-Afrika werden opgenomen. Vooral de laatste band Négro Succès springt er uit vanwege de melodieuze samenzang.
Bruisend Kinshasa
African Jazz, opgericht in Leopoldville, het tegenwoordige Kinshasa, in het midden van de vijftiger jaren, was de eerste Congolese band die door alle lagen van de Afrikaanse bevolking succes oogstte. Zij stonden aan de basis van wat we de 'African Jazz school' noemen, met Joseph Kabasele alias Grand Kalle aan het roer en als de vader van de Congolese rumba. African Jazz was herkenbaar aan het heldere gitaarspel van Docteur Nico en mede-zanger Tabu Ley Rochereau. De populaire band leefde ook in de jaren zestig en zeventig nog voort door de opvolgers African Fiesta, Docteur Nico's African Fiesta Sukisa en Rochereau's African Fiesta National.
Er was nog een tweede stroming in de rumba-scene, namelijk die van Luambo Makiadi oftewel Franco. Tot die stroming behoort de band Négro Succès. De band werd gevormd gedurende de jaren zestig door Victor Longomba, de oprichter van O.K. Jazz. Toen 'Vicky' in 1962 terugkeerde naar zijn O.K. Jazz, werd Léon Bombolo de leider van de band. In 1964 beleefde de band zijn hoogtepunt, toen de jongere broer van Franco, Bavo Marie Marie, een favoriet van de jeugd, zich erbij aansloot. Bands als Zaiko Langa Langa, Viva la Musica en hun stamvader Papa Wemba zijn opvolgers van deze school.
De tijdlijn die bij deze verschillende scholen hoort, als ware het de evolutie van een of andere levensvorm, is belangrijk en dus afgebeeld in het cd-boekje
M.V., oktober 1999