Muziek uit de Hoorn van Afrika in Nederland

De tijd is voorbij dat we jaren moesten wachten voordat er weer een optreden in Nederland plaatsvond van muzikanten uit de Hoorn van Afrika (Somalie, Ethiopië, Sudan en Eritrea). Met de groei van het aantal immigranten uit die landen in de jaren 90 kwamen er meer groepen in het land spelen. Verder telt Nederland sinds enige tijd een topband met artiesten uit de Hoorn. Eerder dit jaar maakten we een optreden van deze groep 'Africa Unite' mee, en onlangs ontvingen we hun eerste, titelloze cd. Hieronder een bespreking.

Dat onder vluchtelingen in Nederland veel muzikaal talent aanwezig is, werd al duidelijk met de releases van twee compilatie-cd's van stichting Mosaique Vivant in 1995 en 1997. Daarop stonden nummers van verschillende groepen gevormd door bewoners van Asielzoekerscentra. De samensteller van die baanbrekende uitgaves, San Graatsma regelde tevens optredens door heel Nederland voor de betrokken groepen. Ruim een jaar geleden besloot hij samen met de Sudanese zanger Salih Mohammed Nour een nieuwe groep te beginnen, met in Nederland wonende artiesten uit Noordoost-Afrika. Zo ontstond 'Africa Unite' met artiesten uit Sudan, Ethiopië, Eritrea en Somalie. De naam is afkomstig van het bekende nummer van Bob Marley.

In deze zogenaamde Hoorn van Afrika bestaat een veelvoud aan culturen, talen en muziekstijlen, maar er zijn grensoverschrijdende kenmerken. Zo is de Sudanese zanger Mohammed Wardi bekend in de hele regio, en luisterend naar zijn liederen horen we inderdaad overeenkomsten met muziek uit bijvoorbeeld Ethiopië. In de groep Africa Unite kwam zo verschillende muzikale achtergronden samen in een nieuwe, maar duidelijk herkenbare sound.

De groep speelt voornamelijk composities uit Sudan en Ethiopië, de landen van herkomst van de twee vocalisten. Mede-oprichter en zanger Hassan Salih Nour is afkomstig uit Noord-Sudan en brengt traditionele teksten in de talen Dongolawi en Bejawiet ten gehore. Zo zingt hij oogstliederen, klaagzangen en bruiloftsliedjes. Daarbij begeleidt hij zich op de tanbura, een soort lier.

Een andere muzikale invalshoek heeft zangeres en danseres Minyeshu Kifle Tedla uit Ethiopië. In Ethiopië maakte ze deel uit van het National Theatre dat dansen en zang uit alle delen van het land ten gehore bracht. Met het Theatre maakte ze een toernee door de hele wereld. Ze zingt in Amhaars en andere Ethiopische talen zoals Omromo. Op de cd 'Africa Unite' brengt ze een aantal klassiekers uit de moderne Ethiopische muziek, zoals 'Enegenagnalen' dat ook bij de Ethiopiërs in Nederland bekend is.

De overige bandleden hebben uiteenlopende muzikale verledens, zoals Yosef Berhanu die drumde in de vermaarde Roha band in Addis Abeba, de Sudanezen Osama Mileegi en Shihab Sharhabil die het muzikantenvak erfden van hun broers en vaders, en Wondwossen Gudeta die trombonist was in de militaire band Yared Orchestra (Ethiopië).

Het resulterende geluid is divers maar karakteristiek, met name door de sterke blazerssectie, de accordeon en de vocalen. Electrische en akoestische instrumenten gaan goed samen en de band heeft een hechte sound neergezet die ook live goed klinkt, zoals we eerder dit jaar konden beoordelen. Op de Vluchtelingendag in Apeldoorn, juni 1999 met tienduizenden bezoekers was Africa Unite een van de hoofdacts. Veel bezoekers uit de Hoorn van Afrika hadden zich voor het podium gegroepeerd, maar ook van andere nationaliteiten was er veel belangstelling. Africa Unite toont zich live een hechte combinatie, en je zou zeggen dat ze al sinds langer dan een jaar samen optreden. De blazersectie en accordeon, en de combinatie van traditionele en electrische (bas, keyboard) instrumenten zorgden voor een warm en vol geluid. De vocalisten bleken goed in staat om te communiceren met het publiek, en met hun vertolkingen van evergreens uit Sudan en Ethiopië werd het publiek entousiast. De dans van Minyeshu ontving ook veel applaus.

De cd Africa Unite is een van de betere Afrikaanse albums uitgekomen in Nederland in de afgelopen jaren. Ook de Volkskrant, Oor en Club Tropical dachten er zo over - de laatste maakte hem tot cd van de maand september.

Volgens ons heeft de groep zeker potentieel om niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen door te breken. Er is al belangstelling getoond in het buitenland, zo is de groep geboekt op het hoofdpodium van het prestigieuze Africa Oye-festival in Liverpool in 2000 en een Europese toernee wordt gepland. In Nederland kunnen we volgend jaar de nodige concerten verwachten, o.a. op het Afrikafestival in Hertme. Dit jaar, op 24 december speelt Africa Unite nog in Eindhoven tijdens de fakkeloptocht op het Wilhelminaplein (aanvang ca. 19 uur).

Voor de mensen die al bekend zijn met muziek uit de Hoorn van Afrika, en bijvoorbeeld de reeks 'Ethiopiques', het album 'Ethiopian groove' of de muziek van de Sudanees Abdel Gadir Salim de moeite waard vonden, is Africa Unite een must. Voor anderen is het een manier om de muzikale horizon te verbreden, beginnend in Nederland!

De cd is te bestellen voor f 30,- bij Stichting Mosaique Vivant.
Adres (ook voor meer info):
Postbus 637
5600 AP Eindhoven
tel/fax: 040-2551453

T.G., november 1999