Woensdag 02 November 2022

Amapiano is de term die wordt gebruikt om Zuid-Afrika's snelst groeiende electronic music movement te beschrijven. Amapiano, dat in 2016 ontstond is een medley van deep house, jazz, kwaito en loungemuziek. De naam is afgeleid van het Zulu meervoud lidwoord "ama" en het Engelse zelfstandig naamwoord "piano." Aanvankelijk werd gedacht dat Amapiano slechts een undergroundgeluid was maar het tegendeel werd al snel bewezen. In 2022 breidt Amapiano zijn bereik uit buiten Zuid-Afrika en bereikt het de hitlijsten in landen over de hele wereld. AmapianoNL is bringing the vibes to the Max, don't miss out!

melkweg

De Nieuwe Vrouw vertelt het verhaal van veranderende maatschappelijke posities van vrouwen, gereflecteerd in de Nederlandse kunst vanaf eind 19de eeuw. In de schijnwerpers staan vrouwen die de barricade op gaan, nieuwe werkvelden betreden, meesterwerken scheppen, collecties aanleggen, een sigaret opsteken, met hun korte (of lange) coupe flaneren of op de fiets springen. Vrouwen die – keer op keer – tornen aan de ideeën van wat typisch ‘vrouwelijk’ of ‘mannelijk’ is, die met conventies breken en grenzen verleggen. De tentoonstelling stelt vragen over de macht om te kijken en bekeken te worden, in een tijd waarin vrouwen verandering opeisen van wetgeving en moraal. Centraal staat de beeldvorming van de vrouw, tegen de achtergrond van de voortschrijdende emancipatie. Met maar liefst 70 spraakmakende schilderijen, tekeningen en beelden van zowel vrouwelijke als mannelijke makers, die getuigen van vrouwelijke kracht, talent, doorzettingsvermogen én schoonheid. Het zwaartepunt ligt op de periode 1880-1950, aangevuld met hedendaagse kunst die uitnodigt tot reflectie op het heden. Er zal werk getoond worden van onder anderen Charley Toorop, Marlene Dumas (ZA/NL), Ina van Zyl (ZA/NL), Else Berg, Jan Sluijters, Iris Kensmil, Lou Loeber, Eva Besnyö, Isaac Israels, Helen Verhoeven, Thérèse Schwartze, Rineke Dijkstra en Leo Gestel.

singerlaren

Opgroeien op een plek die niet op de officiële landkaarten is terug te vinden, wat doet dat met je? Met trots presenteert KM21 de eerste grote solotentoonstelling in Nederland van kunstenaar Moshekwa Langa (Zuid-Afrika, 1975). Langa maakt tekeningen, collages, foto’s, schilderijen, video’s en installaties. Zijn persoonlijke geschiedenis loopt hier als een rode draad doorheen. Opgegroeid in Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid - het systeem van rassenscheiding tussen 1948 en 1990 - staan thema’s als ontheemding, verplaatsing en identiteit centraal in Langa’s poëtische werk. Dit vertaalt zich naar verschillende werken geïnspireerd op landkaarten en plattegronden, soms organisch en abstract, soms doorvlochten met taal. De directheid of tastbaarheid van het materiaal is altijd een belangrijke factor. Voor zijn werk keert Langa geregeld terug naar zijn geboorteplaats Bakenberg in de provincie Limpopo, dat tijdens de apartheid niet was opgenomen op officiële landkaarten. Bakenberg vormt onder meer het decor voor Where do I begin, een videowerk uit 2001 dat de tentoonstelling in KM21 inluidt. Naast deze iconische video toont Langa nieuw werk dat hij speciaal voor de tentoonstelling maakte, waaronder een serie grootschalige werken met natuurlijke houtskool op papier.

km21

De titels van zijn albums spreken boekdelen. From Africa With Fury: Rise, Black Times, A Long Way To The Beginning. Seun Kuti’s muziek moet de luisteraar wakker schudden en meeslepen en is de motor om een sterk sociaal bewogen boodschap over te brengen. Het tekent de afrobeat waarmee Seun Kuti in de voetsporen treedt van zijn wereldberoemde vader Fela Kuti. Als 39-jarige bezingt hij de problemen van deze tijden zoals zijn vader in diens jonge jaren de misstanden uit de jaren ’70 aan de kaak stelde. Frappant is dat hij dit met dezelfde band doet als zijn vader, Egypt 80. Zijn band met dit befaamde orkest ontstond al dertig jaar geleden, toen Seun als negenjarige jongen met Egypt 80 het voorprogramma van zijn vader verzorgde. De hypnotiserende mix van jazz, funk en Afrikaanse ritmes samen met de politieke impact van muziek kreeg hij zo met de paplepel ingegoten. Niet verwonderlijk dat Seun Kuti zijn afrobeat ziet als tegengif voor zowel de corporate pop als de corrupte olie-industrie die hij zijn land ziet vervuilen.

lantarenvenster momo

Offering reimagined visual narratives from across the African continent, this exhibition showcases the work of visual storytellers selected from the African Photojournalism Database (APJD). At the core of the APJD is the mission to share refreshing and diverse stories told by photographers often overlooked by the global media industry—stories that are not widely seen in the current media landscape. Through the lenses of 16 photographers from 11 countries, nine men and seven women, this collection connects a range of views on identity, daily life, traditions and change. The APJD members share their reflections on identity, from explorations of gender in Maputo, Mozambique to reviving Amazigh heritage in rural Libya. Moments of everyday life are highlighted to provide more nuanced views and confront stereotypes, from contrasts in Casablanca, Morocco to youth and social landscapes in Algiers, Algeria. The visible impact of climate change in Madagascar and Zanzibar is underlined, and we’re also given insight into political and social change, including the 2019 protests in Khartoum, Sudan and the coping mechanisms of those who have survived terrorism in Nigeria. Stories of love and families feature strongly, from couples in Cape Town, South Africa, to the value of community in Gondar, Ethiopia. This exhibition was created in partnership with the National Museum of World Cultures to celebrate a new generation of photographers who are redefining what should be seen, through the stories that matter to them. Featuring work by Mohamed Altoum (Sudan), Salih Basheer (Sudan), Kwasi Darko (Ghana), Noncedo Gxekwa (South Africa), Nada Harib (Libya), Yassine Alaoui Ismaili, alias Yoriyas (Morocco), Amina Kadous (Egypt), Tracy Keza (Rwanda), Mahmoud M Khattab (Egypt), Jacques Nkinzingabo (Rwanda), Ayobami Ogungbe (Nigeria), Rijasolo (Madagascar), Fethi Sahraoui (Algeria), Sydelle Willow Smith (South Africa), Martha Tadesse (Ethiopia), and Etinosa Yvonne (Nigeria).

worldpressphoto tropenmuseum

Neo Matloga (Mamaila, Zuid-Afrika, 1993) maakt met foto’s, verf, inkt en houtskool monochrome ‘collageschilderijen’, waarmee hij een inkijkje geeft in het alledaagse leven in Zuid-Afrika. Vaak zijn het vrolijke taferelen vol liefde en geborgenheid die zich afspelen in een huiselijke omgeving en worden bevolkt door mensen van kleur. Zo creëert hij niet alleen een wereld waarin hij zich thuis voelt, maar ook één die hij mist in de kunst. Voor de tentoonstelling along came your eyes maakte Matloga zeven nieuwe werken, waarin hij zijn figuren mee naar buiten neemt. Ze liggen op het strand, vermaken zich in een zwembad of kaarten in een café. En terwijl de ogen van de figuren zich direct op de bezoeker richten, staan hun hoofden consequent en profil. Zo leidt Matloga de blik van zijn figuren tot ver buiten het doek, maar laat hij hen gelijktijdig een dialoog voeren met de kijker. Met de poëtische titel along came your eyes spreekt de kunstenaar beiden aan. Matloga weet, zonder een eenduidige boodschap en met een sterke nadruk op intermenselijke relaties, diepere maatschappelijke en politieke lagen aan te boren. Enerzijds benadrukt het werk de Black Joy die zelden wordt getoond, anderzijds roepen de vrolijke scènes vragen op over apartheid en racisme. Die dubbelzinnigheid is de kracht van het werk, en maakt het, volgens de jury, levendig en urgent. Gelijktijdig met de tentoonstelling in de Hermitage Amsterdam, toont Matloga zijn werk in de tentoonstelling We just want to be closer in de ABN AMRO Kunstruimte. Deze duotentoonstelling laat werk zien van twee Zuid-Afrikaanse kunstenaars uit verschillende generaties: Singarum J. Moodley (1922-1987) en Neo I. Matloga (1993). De werken tonen een fascinerend gelaagd verhaal over vrijheid en zelfbeschikking tijdens en na de Apartheid. Te bezichtigen van 11 mei t/m 30 september 2022 in het hoofdkantoor van ABN AMRO (Gustav Mahlerlaan 10, Amsterdam).

meer-info

Geteisterd door suïcidale gedachten trekt de 21-jarige Dennis weer terug in bij zijn moeder Thea in Eindhoven. Zijn hoogzwangere ex-vriendin Asha mag hij vanwege een woede-uitbarsting niet meer zien, en Dennis’ aanstaande vaderschap maakt veel oud zeer los. Zestien jaar geleden was hij getuige van zijn vaders zelfmoord, en door de naderende geboorte van zijn eigen zoon wordt de strijd tussen Dennis’ innerlijke demonen alsmaar heftiger. Terugkeren naar zijn Eindhovense roots leek aanvankelijk een goed idee, maar zijn verhuizing blijkt juist averechts te werken: Dennis’ agressieve gedrag steekt opnieuw de kop op, en doet hem verder afdrijven van de mensen waar hij van houdt. Ten einde raad ziet Dennis nog maar één uitweg om zijn naasten te ontlasten: hij laat zich vervloeken met een voodoo-spreuk van een Nigeriaanse priester. Hoe meer Dennis’ lichaam geconsumeerd wordt door de vloek, hoe helderder zijn geest wordt: om zijn ongeboren zoon te beschermen moet hij een groot offer brengen.

filmladder

Dit jaar is er in het Cobra Museum een bijzondere focus op kunst uit verschillende delen van Afrika. Daarbij volgen we het voorbeeld van een aantal Cobra-kunstenaars in hun fascinatie voor Afrikaanse kunst. In het najaar presenteren wij de tentoonstelling Kosmogonie, Zinsou een Afrikaanse kunstcollectie met een selectie van 130 kunstwerken, afkomstig van 37 kunstenaars van verschillende generaties uit het Afrikaanse continent en Frankrijk. Het Cobra Museum vult deze tot de verbeelding sprekende tentoonstelling aan met een origineel activiteitenprogramma.
Kosmogonie. De Zinsou kunstcollectie, afkomstig uit Benin, is in de woorden van oprichter Marie-Cécile Zinsou ontwikkeld vanuit de wens om “Afrikaanse landen actief betrokken te laten zijn in de totstandkoming van een eigen kunst en dit voor een lokaal publiek te exposeren.” De snelle ontwikkeling hiervan heeft ervoor gezorgd dat de verbeeldingskracht en de bijbehorende kunstuitingen van hedendaags Afrika steeds meer zichtbaarheid krijgen op het wereldtoneel. Deze erkenning heeft ruimte gegeven aan een nieuwe generatie kunstenaars die op innovatieve wijze een synthese weten te vinden tussen traditie en globalisatie. In de tentoonstelling zijn sculpturen, fotografie, schilderijen en installaties te zien. De titel Kosmogonie verwijst naar de leer van de schepping van de kosmos, een concept waarbinnen de verschillende thema’s in de tentoonstelling vallen. Het werk van Cyprien Tokoudogba is hiervan een mooi voorbeeld: zijn schilderijen leggen in een formeel minimalisme de link tussen geschiedenis, traditie, mythologie en gebruiken. Naast gevestigde namen als Frédéric Bruly Bouabré, Romuald Hazoumè en Chéri Samba is er veel aandacht voor jonge kunstenaars, waardoor er een beeld ontstaat van de moderne invloeden die vormend zijn voor de hedendaagse Afrikaanse kunst.

cobramuseum

De elfjarige Ama uit Rotterdam beleeft een spannend en magisch avontuur wanneer ze probeert te ontsnappen aan de politie die haar met haar familie wil terugbrengen naar Senegal, het land waar ze vandaan komen. Tijdens haar zwerftocht krijgt ze gezelschap van een gigantisch stekelvarken die ze Totem noemt en haar beschermer en gids wordt. Ama woont met haar familie al haar hele leven in Rotterdam. De regering vindt dat ze terug moeten naar Senegal maar Ama voelt zich helemaal Nederlands. Ze is een fanatieke zwemster en samen met haar beste vriend Thijs brengt ze heel wat uren door in het zwembad. Ze droomt ervan ooit net zo goed te worden als Ranomi Kromowidjojo. Op een avond worden haar moeder en broertje Abi gearresteerd. Ama weet uit handen van de politie te blijven en gaat op zoek naar haar vader die nachtdienst heeft. Zo begint haar zwerftocht door Rotterdam, waarbij ze onverwacht gezelschap krijgt van een gigantisch stekelvarken.  Met hulp van een spirituele verhalenverteller (griot), de mysterieuze Kouyaté, leert Ama meer over haar Senegalese roots en de waarde van haar totemdier – haar beschermer en gids – dat ze Totem noemt en dat haar al die tijd iets duidelijk probeert te maken. Intussen komt Thijs in actie en zet samen met zijn klasgenoten alles op alles om de familie in Nederland te laten blijven.

filmladder

Agojie, een volledig vrouwelijke krijgerseenheid die het Afrikaanse koninkrijk Dahomey beschermden in de negentiende eeuw, stonden bekend om hun vechtkunst en heldhaftigheid. Generaal Nanisca stoomt een volgende generatie krijgsters klaar voor de strijd tegen een vijand die hun levens dreigt te verwoesten.

filmladder

Makata maakt in zijn werk gebruik van Afrikaans textiel dat verwijst naar de culturele identiteit van zijn geboorteland Nigeria en Pinas gebruikt in zijn werk stoffen die verwijzen naar zijn Marron-afkomst. Naast mixed media werk, zal er een installatie van Marcel Pinas te zien zijn waarin deze stoffen zijn gebruikt. Obinna Makata (1981) is een Nigeriaans kunstenaar die sculpturen, tekeningen en mixed media werken maakt. Hij wordt geïnspireerd door het dagelijks leven en de steeds veranderende cultuur van zijn leefomgeving. Makata maakt gebruik van inkt, acryl en Ankara-stof (Afrikaans textiel). Deze stof gebruikt hij als metafoor om de culturele identiteit en veranderende sociale waarden in Nigeria te onderzoeken. Makata begon met stof te werken nadat hij achtergelaten restjes vond van zijn buurman die als kleermaker werkt. Sindsdien is dit Afrikaans textiel vooral te zien in zijn werken op canvas en papier. Hij beschrijft deze collages als ‘gebroken stukken van de Afrikaanse cultuur’ als reactie op de grote buitenlandse invloed die het traditionele waardesysteem en het artistieke proces dat uniek is voor het continent blijft bedreigen. Marcel Pinas (1971) is een Surinaams beeldend kunstenaar van Marron-afkomst. Hij maakt o.a. installaties en mixed media werk. Zijn afkomst speelt een belangrijke rol in zijn werk.

galerie23

Twee tieners zijn West-Afrika ontvlucht en in België terecht gekomen. De harde realiteit van het vluchtelingenleven brengt Tori (Pablo Schils) en Lokita (Joely Mbundu) tot elkaar. Samen proberen ze een leven op te bouwen als broer en zus. Ze komen aan de kost met een baantje bij een nogal schimmige pizzeria. Een verblijfsvergunning blijkt moeilijk te krijgen, waardoor ze van verschillende kanten in het nauw worden gedreven. Tori en Lokita lijken onzichtbaar voor de wereld om hen heen, maar gelukkig hebben ze elkaar. De eerste film die de gebroeders Dardenne samen maakte stamt alweer uit 1978. Sindsdien hebben ze talloze prachtige films gemaakt, waarin ze steevast met mededogen en realisme het lot in beeld brengen van mensen die het niet getroffen hebben – denk aan films als Rosetta, Le gamin au vélo en Deux jours, une nuit. Hun nieuwe film, Tori et Lokita, vormt daarop geen uitzondering. Bij het afgelopen filmfestival van Cannes werd de film bekroond met de speciale Prijs van het 75e Jubileum.

filmladder