Zondag 04 Februari 2018

Voor de Amerikaanse documentairemaker Brett Morgen begon het werk aan zijn nieuwe project toen in 2014 in het Tanzaniaanse natuurpark Gombe meer dan 140 uur beeldmateriaal werd gevonden van de Engelse primatoloog Jane Goodall; de eerste die serieus het leven van de chimpansee bestudeerde, een dier dat voordien alleen als een grappige aap werd gezien. Met dat werk, waarmee ze al in 1960 begon, is ze wereldberoemd geworden. Morgen kwam meteen voor grote problemen te staan: het beeldmateriaal was niet chronologisch bewaard, het was in talloze korte fragmenten geknipt en het geluidsspoor had de tand des tijds niet al te best doorstaan. Het kostte hem twee jaar om de boel te ordenen en repareren. Aan de hand van dit materiaal blikt de nu 83-jarige Goodall samen met Morgen terug op haar werk en leven. Zo zien we in opnames die National Geographic-filmmaker Hugo Lawick maakte de jonge Goodall aan het werk met de chimpansees. En hij had haar met liefde in beeld gebracht – letterlijk, want de twee zouden later trouwen.

filmladder

Het International Film Festival Rotterdam (IFFR) is er weer, alweer de 47e editie, met ongetwijfeld ook films uit en over Afrika. Ook dit jaar waarschijnlijk weer de meeste films over Afrika, die elders zijn gemaakt. Met in dit jaar in het Young Film Critics programma vijf jonge en veelbelovende critici. Daaronder Wilfred Okiche (Lagos, Nigeria), een lezer, schrijver, film- en muziekcriticus.

iffr

Themaprogramma PACT duikt diep in het panafrikanisme. Pan-African Cinema Today (PACT), het themaprogramma dat inzoomt op de geschiedenis van het panafrikanisme in de cinema – van zijn oorsprong als visionaire postkoloniale ideologie tot zijn relevantie vandaag. Het programma bevat films, korte films, een retrospectief, lezingen, muziek, documentaires, een VR-installatie en een IFFR Live-sessie in Harare, Zimbabwe. Een breedbeeldblik op de Afrikaanse filmindustrie: op nieuwe ontwikkelingen en terugkerende uitdagingen, en op het continent zelf en de Afrikaanse diaspora. Samengesteld door IFFR-programmeurs Tessa Boerman en Peter van Hoof.

iffr

Terwijl de ogen van filmminnend Nederland momenteel gericht zijn op Rotterdam, waar het IFFR in volle gang is, is er aankomend weekend in de Melkweg in Amsterdam nog een festival met een interessant filmprogramma. Other Futures heet dit nieuwe festival, dat zich richt op niet-westerse sciencefiction met muziek, debatten en cinema.Hhet grootste deel van het filmprogramma kan worden geschaard onder de term Afrofuturism. De term werd in 1993 geïntroduceerd door de witte cultuurcriticus Mark Dery in zijn interviewessay Black to the future en duidt op kunst gemaakt door zwarte makers (voornamelijk Afro-Amerikanen) waarbij sciencefiction als genre wordt gebruikt om de toekomst te beschouwen en claimen vanuit een zwart perspectief. En in die visie op de toekomst echoot altijd het verleden van onderdrukking. In Afrofuturisme vallen inhoud en vorm samen, want het losbreken van ketenen uit het verleden betekent bij deze makers ook losbreken van conventies van de kunstdiscipline waarbinnen ze werken. Dat werkt in veel van de films die op Other Futures te zien zijn desoriënterend, maar ook bevrijdend. Het opent niet alleen de ogen naar een andere cultuur of mogelijke toekomst van de wereld, maar ook naar een alternatieve toekomst van film.

otherfutures cine.nl